Rodzaje promieniowania Promieniowanie niejonizujące
Przykładami promieniowania niejonizującego są światło widzialne, fale radiowe i mikrofale (Infografika: Adriana Vargas/MAEA)
Promieniowanie niejonizujące to promieniowanie o niższej energii, które nie jest wystarczająco energetyczne, aby odłączyć elektrony od atomów lub cząsteczek, zarówno w materii, jak i organizmach żywych.Jednak jego energia może wprawiać te cząsteczki w drgania, a tym samym wytwarzać ciepło.Tak działają na przykład kuchenki mikrofalowe.
Dla większości ludzi promieniowanie niejonizujące nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.Jednakże pracownicy mający regularny kontakt z niektórymi źródłami promieniowania niejonizującego mogą potrzebować specjalnych środków ochrony, na przykład przed wytwarzanym ciepłem.
Inne przykłady promieniowania niejonizującego obejmują fale radiowe i światło widzialne.Światło widzialne to rodzaj promieniowania niejonizującego dostrzegalnego przez ludzkie oko.Fale radiowe to rodzaj promieniowania niejonizującego, które jest niewidoczne dla naszych oczu i innych zmysłów, ale które można rozszyfrować za pomocą tradycyjnego radia.
Promieniowanie jonizujące
Niektóre przykłady promieniowania jonizującego obejmują niektóre rodzaje leczenia raka przy użyciu promieni gamma, promieni rentgenowskich i promieniowania emitowanego przez materiały radioaktywne stosowane w elektrowniach jądrowych (Infografika: Adriana Vargas/MAEA)
Promieniowanie jonizujące to rodzaj promieniowania o takiej energii, że może odłączyć elektrony od atomów lub cząsteczek, co powoduje zmiany na poziomie atomowym podczas interakcji z materią, w tym organizmami żywymi.Zmiany takie zwykle polegają na wytwarzaniu jonów (naładowanych elektrycznie atomów lub cząsteczek) – stąd określenie promieniowanie „jonizujące”.
W dużych dawkach promieniowanie jonizujące może uszkodzić komórki lub narządy w naszym organizmie, a nawet spowodować śmierć.Przy właściwym zastosowaniu i dawkach oraz przy zastosowaniu niezbędnych środków ochronnych, ten rodzaj promieniowania ma wiele korzystnych zastosowań, m.in. w produkcji energii, w przemyśle, w badaniach oraz w diagnostyce medycznej i leczeniu różnych chorób, np. nowotworów.Chociaż regulacja wykorzystania źródeł promieniowania i ochrona przed promieniowaniem należą do kompetencji krajowych, MAEA zapewnia wsparcie ustawodawcom i organom regulacyjnym poprzez kompleksowy system międzynarodowych norm bezpieczeństwa mających na celu ochronę pracowników i pacjentów, a także członków społeczeństwa i środowiska przed potencjalnymi szkodliwe skutki promieniowania jonizującego.
Promieniowanie niejonizujące i jonizujące mają różną długość fali, co bezpośrednio wiąże się z jego energią.(Infografika: Adriana Vargas/MAEA).
Nauka leżąca u podstaw rozpadu promieniotwórczego i powstałego promieniowania
Proces, w którym atom radioaktywny staje się bardziej stabilny poprzez uwalnianie cząstek i energii, nazywany jest „rozpadem radioaktywnym”.(Infografika: Adriana Vargas/MAEA)
Promieniowanie jonizujące może pochodzić np.niestabilne (radioaktywne) atomygdy przechodzą w bardziej stabilny stan, uwalniając energię.
Większość atomów na Ziemi jest stabilna, głównie dzięki zrównoważonemu i stabilnemu składowi cząstek (neutronów i protonów) w ich centrum (lub jądrze).Jednak w przypadku niektórych typów atomów niestabilnych skład liczby protonów i neutronów w ich jądrze nie pozwala im utrzymać razem tych cząstek.Takie niestabilne atomy nazywane są „atomami radioaktywnymi”.Kiedy atomy radioaktywne rozpadają się, uwalniają energię w postaci promieniowania jonizującego (na przykład cząstek alfa, cząstek beta, promieni gamma lub neutronów), które bezpiecznie wykorzystane i wykorzystane może przynieść różne korzyści.
Czas publikacji: 11 listopada 2022 r